İstanbul Tasarım Bienali’nin direktörlüğünü üstlenen Deniz Ova; tasarımın dünyadaki konulara nasıl değdiğini; nasıl baktığını; nasıl belki bir çözüm aradığını ele alıyor. Deniz Ova için teknoloji ve tasarım birlikteliğinde insanların teknolojiyle olan ilişkisini bir yandan da tasarımcıların şekillendirdiğinin altını çiziyor; “Tasarımcı teknolojiyi de kullanıyor. Herhangi bir şey tasarladığında teknolojiye de dönebiliyor, o bir aracı da olabiliyor. Teknoloji yetersiz kalabiliyor. Bunu başkalarıyla beraber geliştirmeye başlıyor. Böyle çok aslında kapsamlı bir konu teknoloji ve tasarım buluşması.”
Teknoloji geliştikçe hayatımızda çok daha büyük farklar yaratabiliyor ve tasarımcılar bu farkı yaratırken aslında hikayenin başında oturuyorlar kullandıkları teknolojiyi de bir sorumlulukla kullanmayı burada geliştirdikleri şeyleri bir sorumlulukla geliştiriyorlar. Tasarımcının teknolojiyle beraber gelen etik sorumluğunu da sorgulamak gerektiğine inan Ova, teknolojinin getirdiği özgün çalışma kapasitesine de vurgu yapıyor.
Teknoloji ile Fark Yaratmak
“Fark yaratmayacaksa bir teknolojiyi geliştirmenin ne anlamı var?” diyen Ova, fark yaratırken nasıl bir fark yaratıyorumu çok iyi okumak ve zaman içindeki belki özellikle hataları görmek bunları düzeltmek ama iyi teknolojileri iyi inisiyatifleri veyahut da buradaki gelişmeleri de göz ardı etmemek gerektiğinin altını çiziyor.
Teknoloji Felsefesi
Geride bıraktıkları iki bienalde robotları ele alan Deniz Ova, yapay zeka ve tasarım birlikteliğindeki sorunların altını çiziyor; “Robot hakları nerede? Sayborg’lar ürettiğimizde toplumda nerede duracaklar? Hakları ne olacak? İnsanlarla veyahut da çevresiyle nasıl bir ilişki kuracak?” Robotlara yapılan öğretilerle onları nelere sorumlu kıldığımız ve bunun etiği üzerine yapılan hukuki ve etik tartışmaların göz ardı edilmemeli.
Teknolojinin Hayata Katkısı
Dijital teknolojilerin kazandırdığı erişilebilirlik avantajını ve okur-yazarlığa olan pozitif etkisini vurgulayan Ova, engelleri aşmak için ortaya çıkan kolaylaştırıcı teknolojileri işaret ediyor. Deneyim tasarımında teknolojinin getirdiği yeni bakış açılarının sanatçıyla seyirci arasında kurduğu yeni bağın gücünü işaret eden Ova, herkesin üretim pratiğinin değişken olması ile teknoloji ile olan etkileşiminin de değişkenlik gösterdiği bir yapıyı işaret ediyor. “Herkesin kullandığı malzeme, üzerine düşündüğü konu veyahut da ürettiği şey farklı ve özgün olduğu için herkesin kullanım biçimi farklı oluyor yani orada ikisini birbirinden ayrı düşünmek belki çok mümkün değil.”Ve bu pratiğe yeni bir soruyu ekliyor; “Önümüze serilen teknoloji yeterince kullanabiliyor muyuz?” İleriyi görmeden şu an ki teknolojileri nasıl değerlendiriyoruz, pratiğimizin içinde nasıl yer edindiriyoruz? Pandemi ile birlikte kültür-sanat endüstrisi içerisinde teknoloji ile yeni bir keşfe çıktıklarını işaret eden Deniz Ova için üretileni hazmetme ve etkin kullanma dönemi öne çıkıyor.
Digilogue’un düzenlediği Teknoloji ile Yaratılanlar podcast serisinde, Deniz Ova’nın konuk olduğu bölümü dinlemek için tıklayın.
